Energietransitie

We leggen de focus op duurzame transitie van onze energie. Niet alleen in keuze van de bron daarvan (duurzame opwekking) maar ook hoe we dit onderling afstemmen, zodat we elkaar niet (onder- of bovengronds) in de weg zitten met de systemen.

CO₂-neutraal en aardgasvrij

Voor de energietransitie streven we naar een CO₂-neutraal en aardgasvrij Gouda in 2040. Daarvoor werken we langs twee sporen:

1. Aardgasvrij

2. Aardgasvrij-ready

1: Aardgasvrij

Hiervoor ligt de focus op duurzame alternatieve warmtebronnen en -infrastructuren ter vervanging van aardgas en duurzame alternatieve opwekmethoden voor elektriciteit.

Regionale Energie Strategie (RES)

In regionaal verband is de ‘Regionale Energie Strategie’ vastgesteld, waarbij is gekeken naar de mogelijkheden voor opwekking van zon- en windenergie in de regio, en voor een regionale warmtestructuur. Landelijk is de opgave om via de RES-en te komen tot een grootschalige hernieuwbare opwek op land van 35TWh in 2030. De regio’s wordt gevraagd in de RES een bod te doen hoeveel zij van die 35 TWh kunnen realiseren. De ambitie en streefwaarde in de concept-RES Midden-Holland is om in 2030 een jaaropwekking aan hernieuwbare elektriciteit van 0,435 TWh te hebben gerealiseerd. Dat is 1,24% van de landelijke opgave van 35 TWh. Deze 1,24% is gebaseerd op de huidige elektriciteitsvraag van de regio ten opzichte van de landelijke elektriciteitsvraag.

In de vastgestelde RES is aangegeven dat het Goudse aandeel hierin ongeveer 25% is, Gouda heeft daarmee de uitdaging 0,108 TWh op te wekken  Hierbij is het de ambitie om 50% lokaal eigendom en medezeggenschap van de hernieuwbare energie-opwek te realiseren. De gemeenten in de regio Midden-Holland stellen hiervoor een beleidskader ‘Lokaal eigendom’ op. Er worden drie denkrichtingen gegeven hoe aan de opgave kan worden voldaan. Die drie denkrichtingen bevatten dezelfde basis. In die basis worden zonne-energie en windenergie gecombineerd op plekken die het meest wenselijk en kansrijk zijn. Dit betekent voor Gouda dat er gekeken wordt naar:

• Daken (bestaand en nieuw), voor de opwekking van zonne-energie

• De zone langs de A12/A20 en de invalswegen, voor de opwekking van zonne- en windenergie (samen met buurgemeente Waddinxveen)

• Voor zonne-energie wordt hierbij gekeken vooral naar grote (bedrijfs-)daken en op overkappingen van parkeerterreinen

Omdat dit alleen onvoldoende is om aan de totale Goudse ambitie te voldoen, zijn aanvullende oplossingen nodig. Hiervoor wordt gedacht aan één of meer grote locaties om schone energie met zon en/of wind op te wekken, in zogeheten ‘energielandschappen’. De vraag is echter of dit zou moeten landen in Gouda.

Voor zowel de opwekking van zonne- als windenergie, hanteren we in elk geval onderstaande spelregels;

• Houd bij energietransitie rekening met (beschermd) cultureel erfgoed

• Houd bij herontwikkeling in het stedelijk gebied rekening met plaatsing van zonnepanelen (bijv. op (groene) daken)

• Zoek voor de plaatsing van windturbines zo veel mogelijk aansluiting bij bestaand (gesloten) stedelijk gebied en/of bestaande windturbines

• Houd rekening met beschikbare energie-infrastructuur

Maar plaats turbines ook op voldoende afstand van gevoelige objecten, zoals woningen, locaties waar vervoer of opslag van gevaarlijke stoffen (b.v. tankstation) plaatsvindt, en recreatieve groengebieden. De RES zal in een separaat spoor worden afgerond, inclusief een eigen MER.

Warmte

Voor warmte is geen landelijke doelstelling hoeveel duurzame warmte de regio in 2030 moet produceren. Een overzicht van beschikbare duurzame warmtebronnen in Midden-Holland is in ontwikkeling, waarbij onderzoeken naar mogelijke bronnen zoals geothermie, aquathermie, zonthermie en restwarmte worden meegenomen. Voor uitwisseling van warmte heeft de regio nu nog geen bovengemeentelijke infrastructuur en laten de reeds bekende warmtebronnen geen lokale overschotten zien. Dit wordt verder uitgewerkt in een eerste schets van de Regionale Structuur Warmte in de RES 1.0.

Transitievisie Warmte (TVW)

In de Transitievisie Warmte maakt de gemeente het tijdspad inzichtelijk: wanneer worden welke wijken of buurten geïsoleerd en/of aardgasvrij gemaakt. Voor de wijken of buurten die voor 2030 gepland staan, maakt de gemeente ook al de mogelijke warmte-alternatieven bekend. De TVW moet iedere 5 jaar worden geactualiseerd, zodat steeds nieuwe wijken/buurten aangewezen worden met potentiële alternatieven.

Er zijn vier algemene uitgangspunten voor de warmtetransitie in Gouda vastgesteld:

1. Het is een proces dat we samendoen en er wordt zoveel mogelijk aangesloten op natuurlijke momenten om de situatie te wijzigen

2. In de warmtetransitie moet iedereen mee kunnen

3. De warmtetransitie leidt tot significante vermindering van CO₂-uitstoot

4. De warmtetransitie is een technisch én sociaal proces

Daarnaast zijn er vier voorwaarden die zwaar wegen in de keuze van de eerste buurten:

• Aanwezigheid van een buurtinitiatief

• Contracteerbaarheid (grote warmtevrager)

• Onderhoudsplanning corporaties

• Gevolgen eindgebruikers (kosten, ‘gedoe’ in de woning, gebruiksgemak, ruimtebeslag)

Zowel de RES 1.0 als de TVW zijn in 2021 vastgesteld.

2: Aardgasvrij-ready

Niet alle woningen kunnen tegelijk aardgasvrij worden gemaakt. Voor alle inwoners die nog even moeten wachten is er het ‘aardgasvrij-ready’-spoor. Dit spoor bestaat uit drie pijlers:

• Bewustwording

• Inhoudelijke support

• Financiële ondersteuning

Tezamen moeten deze de bewoners in beweging krijgen (en houden) om stappen te zetten bij het verduurzamen van hun woning zodat ze voorbereid zijn op de overschakeling naar een alternatief voor aardgas.