Hoofdopgave 3: Prettig woon- en leefklimaat voor iedereen

We werken aan een inrichting van de stad die bijdraagt aan het behoud en versterken van de waarden van Gouda. We doen dit door het versterken van de samenhang tussen de verschillende functies en het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving. Daarbij gaat het om ontwerpkwaliteit van gebouwen en openbare ruimte, maar ook om het  sociale karakter, het voorzieningenniveau en de veiligheid. We werken aan een Gouda waarin iedereen mee kan doen, en een passende woning kan vinden, waar rekening gehouden wordt met anderen,  aandacht is voor wie hulp nodig heeft en waar,  goede en toegankelijke voorzieningen zijn in alle wijken. We streven ernaar dat inwoners van Gouda wonen en opgroeien in een veilige en leefbare omgeving. Dit start met een besef van eigen verantwoordelijkheid van inwoners voor anderen, de gemeenschap en de omgeving waarin men leeft.

In en rondom Gouda liggen groene stadsparken en gebieden die ruimte bieden voor zowel mens als dier. Die moeten we behouden en waar nodig en gewenst toegankelijker maken. Uitbreiden van het groen, rekening houdend met recreatiemogelijkheden en biodiversiteit, is een ambitie voor de toekomst.

Punt van aandacht hierbij is de rol die het betreffende landschap speelt bij het in stand houden van het natuurlijk erfgoed. De Oostpolder is de laatste middeleeuwse veenweidepolder van Gouda, die kampt met problematiek rond bodemdaling door veenoxidatie. Bij het huidig en toekomstige gebruik is het van belang dat het kenmerkende landschap en de beleving van open polderland behouden blijven.

Het actief behouden van planten en dieren in de binnenstad (zoals muurvarens en gierzwaluwen) die al vele eeuwen bij Gouda horen is eveneens van belang, net als de (resten van) historische waterlopen.

‘Een prettig woon- en leefklimaat voor iedereen’; dat raakt aan veel aspecten van de fysieke leefomgeving. We gaan hieronder op de drie belangrijkste in.

1: Aanpak kwetsbare wijken en buurten

Het verbeteren van de leefbaarheid in Gouda is een belangrijke opgave. Op het punt van criminaliteit, drank- en drugsgebruik kent Gouda “grootstedelijke” problematiek. Problematisch en crimineel gedrag hangt sterk samen met de kwaliteit en leefbaarheid van de fysieke leefomgeving. In buurten waar sprake is van verloedering en onoverzichtelijke openbare ruimte komt deze problematiek veel vaker voor. Door te investeren in kwetsbare buurten kan de leefbaarheid en veiligheid worden verbeterd. De aanpak moet bestaan uit een combinatie van maatschappelijke en fysieke maatregelen. 

2: Een geschikte woning voor elke doelgroep

In de Randstad is sprake van een grote druk op de woningmarkt, die ook merkbaar is in Gouda. Het is zaak de woningbouw te versnellen, en een aanbod te creëren voor elke portemonnee. Voor de komende 10 jaar (2020-2029) is de woningbehoefte voor Gouda volgens de provinciale Trendraming 2019 – die rekening houdt met instroom van buiten de gemeente – bijna 3.400 woningen (Dit is een afgeleide van de cijfers voor Midden-Holland. Gemeenten hebben een gezamenlijke opgave in het voorzien van de regionale woningbehoefte). Niet alleen het aantal woningen is van belang, maar ook welke type en kwaliteit woningen er worden gebouwd, in welk segment en waar. Een evenwichtig woningbouwprogramma moet recht doen aan wat er al aan bestaande voorraad staat, maar ook in relatie tot de regionale woningvoorraad en andere (woningbouw)ontwikkelingen binnen de regio. Dit is nader uitgewerkt in het programma Wonen, dat is neergelegd in de Woon(zorg)visie (zie hiervoor de Woon(zorg)visie).

Uit de woon(zorg)visie blijkt dat steeds meer kwetsbare groepen zelf niet in staat zijn om aan passende huisvesting te komen. Dat komt omdat er een flink tekort bestaat aan passende woningen, en ook doordat de woningbehoefte verandert. Deze kwetsbare groepen (voor de woningmarkt) bestaan uit o.a. jongeren, starters op de woningmarkt, mensen die uitstromen vanuit zorginstellingen of mensen die niet langer kunnen instromen in zorginstellingen, ouderen (met of zonder zorg) en mensen met dementie. Veelal zoeken deze mensen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen of bereikbare koopwoningen. Hiernaast veranderen de eisen aan de woningen door onder andere de noodzaak voor verduurzaming waardoor er geïnvesteerd moet worden om bestaande woningen klaar te maken voor de toekomst. De focus van de woon(zorg)visie ligt daarmee op: 1) bouwen voor een gevarieerd woon- en leefmilieu, 2) gemengde wijken, 3) verduurzamen woningvoorraad tot een toekomstbestendige voorraad, 4) wonen voor iedereen, en 5) langer zelfstandig thuis en een plek voor mensen in een kwetsbare positie.

In de stad is ruimte om circa 8.500 woningen te bouwen tot 2040 (verstedelijkingsagenda). Het nieuwe woningaanbod moet goed afgestemd zijn op de verschillende doelgroepen. Dat betekent dat er woningen worden gebouwd voor elke portemonnee, grondgebonden en gestapeld, in groene wijken en dichtbij het station, en voor doelgroepen die niet terecht kunnen in een reguliere woning. Wat alle woningzoekenden willen, is een veilige en leefbare plek om je thuis te voelen. 

3: Inclusieve stad

Iedereen doet mee. Gouda is een kleurrijke stad met inwoners van alle leeftijden en afkomsten, met verschillende interesses, mogelijkheden en behoeftes. Ongeacht deze verschillen is de uitdaging dat iedereen zo veel mogelijk mee kan doen in de samenleving (zie de visie SamenLeven). Dit betekent wat voor het woningaanbod en dat voorzieningen beschikbaar en toegankelijk zijn voor alle inwoners, rekening houdend met situering in de stad, en een veilige route ernaartoe (zie ook - sterke wijken).

Inspirerend voorbeeld: Westergouwe

Westergouwe wordt de eerste volledige inclusieve wijk van Gouda. Door dit uitgangspunt al in het ontwerpproces mee te nemen ontstaan allerlei kansen om een inclusieve samenleving te bevorderen. Zo kunnen aan de voorkant geschikte locaties worden gezocht voor het huisvesten van specifieke woondoelgroepen. Op meerdere plekken in de wijk worden ontmoetingsplekken gerealiseerd om de onderlinge solidariteit en sociale cohesie te versterken. Centraal in de wijk wordt een groot integraal kindcentrum gerealiseerd, met een wijkbieb en sportvoorzieningen die multifunctioneel gebruikt kunnen worden. Het doel achter deze keuzes is om verschillende doelgroepen een geschikte woonplek te bieden, en bij te dragen aan het ontstaan van ‘buurtcommunities’ (zie ook - Westergouwe).

De belangrijkste deelopgaven betreffen:

• Voldoende woningen in de juiste segmenten en hoogwaardige (wijk-)voorzieningen realiseren met aandacht voor de eisen en wensen van de diverse doelgroepen

• Leefbaarheid en veiligheid (inclusief de fysieke veiligheid) in de wijken vergroten (zie ook - sterke wijken).

• Leefomgeving draagt bij aan zelfredzaamheid ouderen en mensen met een beperking (zie ook - sterke wijken).